Styczeń to czas, kiedy z nową energią patrzymy w przyszłość, planując wyzwania i cele na nadchodzący rok. To także moment, w którym warto zadbać o solidne podstawy, by osiągnąć sukces w nadchodzących miesiącach. Przygotowaliśmy dla Państwa szereg cennych artykułów, które pomogą w efektywnym zarządzaniu firmą w nowym roku, wskazówki dotyczące zmian w przepisach oraz praktyczne porady, które ułatwią codzienne funkcjonowanie w obszarze księgowości.
Bat na nierzetelne spółki. Krajowy podatek minimalny już od 2025 roku!
W 2025 roku nastąpi pierwsze rozliczenie krajowego podatku minimalnego (tzw. podatku od spółek czy podatku od straty i niskich dochodów). Ten sporny do tej pory temat znalazł w końcu swoje rozwiązanie. Co zmieni w przypadku firm?
Wzloty i upadki krajowego podatku minimalnego
Krajowy podatek minimalny to od kilku lat temat, który bardziej dzielił, niż łączył. Wprowadzony Polskim Ładem miał obowiązywać od 2022 roku, jednak rozwiązanie spotkało się wtedy ze sporą krytyką.
Wówczas podjęto także decyzję o przesunięciu daty wejścia w życie przepisów o dwa lata. Ostatecznie termin został odroczony do 1 stycznia 2024 roku, a pierwsze rozliczenie krajowego podatku minimalnego ma nastąpić już w 2025 roku.
Cele minimalnego podatku dochodowego CIT
Minimalny podatek dochodowy to jedna z nowych form opodatkowania podatkiem CIT. Ma on za zadanie wyznaczyć najniższy poziom podatku do zapłaty w danym roku, który będzie dotyczył określonych podatników.
Ujmując to innymi słowami, celem minimalnego podatku dochodowego jest wyeliminowanie sytuacji, w których dobrze prosperujące spółki uchylają się od płacenia danin na rzecz państwa.
Dla kogo nowy podatek dochodowy?
Kto podlega pod krajowy podatek minimalny? Spółki posiadające polską rezydencję podatkową i krajowe podatkowe grupy kapitałowe, które w roku podatkowym spełniły jeden z poniższych warunków:
- poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych,
- osiągnęły 2% lub niższy niż udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych.
Kto nie zapłaci nowego podatku?
Choć podatek od spółek wydaje się być dużym obciążeniem dla wielu podmiotów, to jednak ustawodawca nie wylewa tu dziecka z kąpielą. Podatek nie obowiązuje np. niewielkich płatników, którzy faktycznie ponieśli stratę czy wykazali niskie dochody.
Podatku minimalnego CIT nie zapłacą:
- mali podatnicy (z przychodami do 2 mln euro),
- nowo powstałe firmy przez pierwsze trzy lata działalności,
- podatnicy, których przychody w danym roku podatkowym były o 30% niższe niż w poprzednim roku,
- firmy działające w sektorze zdrowotnym, komunalnym oraz finansowym (np. banki),
- podmioty w stanie upadłości, likwidacji lub objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym,
- spółki o prostej strukturze właścicielskiej,
- spółki należące do grupy, których wskaźnik rentowności łącznie przekracza 2%.
Krajowy podatek minimalny – stawki i terminy płatności
Nowości w CIT obowiązują od 2025 roku, dlatego warto wiedzieć, jakie są tu stawki i do kiedy należy uiścić opłaty.
Stawka podatku wynosi 10% od wyliczonej podstawy opodatkowania pomniejszonej o dozwolone odliczenia.
Na podstawę opodatkowania ma złożyć się suma 1,5% przychodów z tzw. działalności operacyjnej (czyli przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych) oraz ,,nadmiernych” kosztów finansowania dłużnego i usług niematerialnych ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych. Chodzi tu o koszty finansowania dłużnego, które zostały poniesione na rzecz podmiotów powiązanych, przekraczające wartość 30% podatkowej EBITDA oraz kwotę poniesionych na rzecz tych podmiotów kosztów usług lub praw niematerialnych przekraczających wartość 3 mln PLN plus 5% podatkowej EBITDA.
Przy ustalaniu podstawy opodatkowania wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów podlegać będą m.in. opłaty z tytułu umowy leasingu środków trwałych, natomiast z przychodów wyłączone będą wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży. Do obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach nie można będzie uwzględniać wydatków na nabycie środków trwałych, a także przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami. Można więc wyraźnie zauważyć, że sposób wyliczenia podatku jest zupełnie inny niż na potrzeby klasycznego CITu.
Istnieje również możliwość skorzystania z uproszczonego sposobu ustalania podstawy opodatkowania stanowiącej kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze takiego uproszczenia należy poinformować właściwy organ podatkowy w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy dokonania tego wyboru.
Termin wpłaty podatku minimalnego jest zbieżny z terminem wpłaty podatku dochodowego od osób prawnych i upływa on 31 marca 2025 roku.
Nie ma obowiązku uiszczania zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego. Minimalny podatek dochodowy jest należny za cały rok obrotowy.
Podsumowanie
Krajowy podatek minimalny od osób prawnych obejmuje spółki, które wykazały stratę lub niski próg dochodu. W głównej mierze celuje on w podmioty, które w związku ze swoją sytuacją nie powinny utrzymywać się w warunkach rynkowych lub mogą np. służyć do działań optymalizacyjnych.
Zmniejszenie składki zdrowotnej – to już fakt
Niewielki przedsiębiorca, który nie wykazuje dużego dochodu, zapłaci mniej w ramach składki zdrowotnej. Sejm przyjął istotne zmiany w tym zakresie na 2025 r. Dotyczą one podstawy minimalnej składki zdrowotnej, ale także składki od środków trwałych, np. sprzedaży samochodów i maszyn.
Składka zdrowotna w dół
Od 1 stycznia 2025 roku minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej zostanie zmniejszona do poziomu 75% minimalnego wynagrodzenia- w przypadku 2025 roku będzie, to więc kwota 314,96 zł. Co to oznacza w praktyce?
Do tej pory podatnicy na skali podatkowej oraz podatku liniowym opłacali składkę zdrowotną od dochodu – odpowiednio 9% lub 4,9%, przy czym składka zdrowotna nie mogła być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia.
Wprowadzone zmiany spowodują, że minimalna składka zdrowotna dalej będzie stanowić 9%, ale liczone od 75% minimalnego wynagrodzenia. Zmiana ta zmniejszy więc podstawę minimalnej składki zdrowotnej o 25%.
Dla kogo to dobra wiadomość?
Nowe przepisy w zakresie obliczania wymiaru składkowego będą dotyczyły dziesiątek biznesów. Na obniżeniu składki zdrowotnej zyskają w pierwszej kolejności przedsiębiorcy z niskimi dochodami lub ci, którzy w ogóle ich nie osiągają.
Pozostali, którzy osiągają dochody przekraczające wartość minimalnego wynagrodzenia, zapłacą jak dotychczas składkę zdrowotną w wysokości 9% dochodu przy skali podatkowej lub 4,9% przy podatku liniowym.
Składki a środki trwałe
Druga spora zmiana związana ze składką zdrowotną dotyczy ustalania wysokości składki zdrowotnej przy sprzedaży środka trwałego.
Przepisy obowiązujące do 31 grudnia zakładały, że przedsiębiorca musiał zapłacić składkę zdrowotną od przychodu uzyskanego ze sprzedaży środka trwałego, przy czym jednocześnie dokonywane odpisy amortyzacyjne lub ujęta w kosztach wartość niezamortyzowanej części ŚT obniżały podstawę opodatkowania.
Dzięki wprowadzonym zmianom przedsiębiorcy nie zapłacą składki od przychodu ze sprzedaży środka trwałego, ale nie będą mogli również pomniejszyć składki o niezamortyzowaną część ŚT.
Kto zyska przy sprzedaży ŚT?
Nowości będą korzystne głównie dla przedsiębiorców, którzy sprzedają środek trwały za mniejszą wartość niż koszt jego nabycia, oraz tych, którzy zamortyzowali całkowicie środek trwały przed jego sprzedażą.
Dlaczego? Wynika to z faktu, że jeżeli w momencie sprzedaży środek trwały nie będzie całkowicie zamortyzowany, przedsiębiorca nie będzie mógł uwzględnić w podstawie wyliczenia składki zdrowotnej kosztów niezamortyzowanej części środka trwałego.
Kiedy rozwiązanie jest korzystne?
Rezygnacja z rozliczenia środków trwałych wcale nie musi być więc korzystna.
Dobra wiadomość jest jednak taka, że podatnicy podatku liniowego lub skali podatkowej będą mogli zadecydować, którą metodę rozliczenia chcą wybrać – dotychczasową czy nową. Wyboru będzie można jednak dokonać dopiero w rocznym rozliczeniu składki, a przy wyliczaniu miesięcznej składki stosowana będzie podstawowa zasada, czyli nieuwzględnienie sprzedaży środków trwałych.
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem nie będą mieć możliwości wyboru, gdyż nie rozliczają oni kosztów, a jedynie przychody, a co za tym idzie na zmianie na pewno nie będą stratni, gdyż przychód osiągnięty ze sprzedaży środka trwałego nie zwiększy sumy ich przychodów ujętych do wyliczenia składki zdrowotnej.
Nowa definicja budynków i budowli
Co jest budynkiem, a co budowlą? Z pozoru rozważanie na ten temat wydaje się mało istotne. Jednak nie w kwestii podatkowej. Odpowiednie definicje od 2025 roku stają się kluczowe do prawidłowego rozliczenia podatku od nieruchomości.
Zmiany w prawie
1 stycznia 2025 roku wchodzą w życie ważne dla przedsiębiorców zmiany w podatku od nieruchomości. Są one wymuszone orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował wcześniejsze definicje, odwołujące się do Ustawy o prawie budowlanym.
Obecnie wszystkie obiekty na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości są zdefiniowane w Ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
Co jest budynkiem?
Definicja budynku określa obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami, które zapewniają możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność.
Zgodnie z nową definicją, wykluczone w niej obiekty magazynowe będą więc od teraz opodatkowane jako budowla, nawet jeśli posiadają wszystkie cechy konstrukcyjne wskazane w definicji budynku.
Definicja budowli
Zmiany dotyczą również definicji budowli. Zgodnie z nimi jako budowlę zakwalifikujemy:
- obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w nowym Załączniku nr 4 do Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
- elektrownię wiatrową, elektrownię jądrową i elektrownię fotowoltaiczną, biogazownię, biogazownię rolniczą, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linową, wyciąg narciarski oraz skocznię, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
- urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące do oczyszczania lub gromadzenia ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w podpunkcie a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
- urządzenie techniczne inne niż wymienione w podpunktach a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
- fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową
- wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy są częścią obiektu niewymienionego w ustawie.
Ustawodawca wskazał również w Załączniku nr 4 do Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wykaz obiektów uznawanych za budowle na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Dlaczego definicje są takie ważne?
Odpowiednia kwalifikacja obiektów ma ogromne znaczenie w kontekście ustalenia wysokości stawki podatku od nieruchomości. W przypadku budowli stawka podatku wynosi bowiem 2% ich wartości, a przy opodatkowaniu budynków wysokość podatku uzależniona jest od ich powierzchni.
Tym samym, właściwe zakwalifikowanie obiektu jest kluczowe dla określenia wymiaru należności podatkowej.
