Październikowe porady STARLIT- księgowość, kadry, zarządzanie i więcej!

paź 13, 2025

Październik przynosi ze sobą spokój dojrzałej jesieni i przestrzeń do refleksji nad tym, co już udało się osiągnąć. To miesiąc, w którym możemy z dystansem spojrzeć na minione miesiące, wyciągnąć wnioski i z nową pewnością planować kolejne kroki. To czas, kiedy warto wzmocnić fundamenty, na których budujemy nasze działania – uporządkować procesy, dopracować strategie i z odwagą spojrzeć w przyszłość. Październik uczy, że konsekwencja i skupienie potrafią przynieść wyjątkowe efekty.

Limity podatkowe w 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 roku przedsiębiorcy muszą przygotować się na niższe limity podatkowe, które zdecydują o tym, kto będzie mógł korzystać z uproszczonych rozliczeń, preferencji podatkowych i statusu małego podatnika. Powód? Wartości uprawniające podatników do skorzystania z preferencji czy też określonego sposobu rozliczania wyrażane są w euro i przeliczane w oparciu o średni kurs euro z 1 października danego roku. Wartość kursu w tym roku jest niższa, co ma bezpośredni wpływ na wysokość limitów. Kurs z 1 października 2025 r. wyniósł 4,2586 zł i choć różnica w porównaniu do kursu z ubiegłego roku, który wyniósł 4,2846 zł, wydaje się niewielka, w praktyce oznacza obniżenie progów od 2026 r.

Poniżej prezentujemy najważniejsze aktualizacje limitów, które warto znać, aby odpowiednio zaplanować rok 2026:

  1. Limit przychodów dla małego podatnika PIT/CIT

Status małego podatnika w podatkach dochodowych, czyli PIT i CIT, to ważny przywilej dla przedsiębiorców, ponieważ otwiera drogę do szeregu ułatwień i korzystniejszych rozwiązań podatkowych. Dzięki niemu firma może m.in. płacić podatek dochodowy w cyklu kwartalnym, skorzystać z preferencyjnej stawki CIT w wysokości 9% czy szybciej rozliczyć niektóre inwestycje w środki trwałe.

W 2026 roku, aby zostać uznanym za małego podatnika w rozumieniu ustaw o PIT i CIT, przychody przedsiębiorcy ze sprzedaży – powiększone o należny podatek VAT – nie będą mogły przekroczyć 8 517 000 zł. Jest to kwota niższa od obowiązującego obecnie limitu, co oznacza, że część firm z początkiem nowego roku podatkowego utraci prawo do korzystania z preferencji.

  1. Limity jednorazowej amortyzacji dla małych podatników

Zgodnie z przepisami, dla małych podatników PIT i CIT przewidziane są korzystne zasady rozliczania wydatków na środki trwałe. To jedno z najważniejszych ułatwień podatkowych, które pozwala szybciej odzyskać część poniesionych nakładów inwestycyjnych.

Oprócz powszechnie znanej jednorazowej amortyzacji środków trwałych o wartości do 10 tys. zł przedsiębiorcy będący małymi podatnikami mogą skorzystać z dwóch rozwiązań. Pierwsze to jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych, do wysokości 100 tysięcy złotych. Drugie rozwiązanie to preferencyjna amortyzacja w ramach pomocy de minimis, której limit wynosi równowartość 50 tysięcy euro. Z uwagi na zmieniający się kurs przyjęty do wyliczeń limitów, w 2026 roku zmieni się również limit pozwalający na korzystanie z tej formy jednorazowej amortyzacji i wyniesie on 213 000 zł.

Warto jednak pamiętać, że nie każda firma będzie mogła skorzystać z tego rozwiązania. Wyłączeni z tego prawa pozostaną m.in. podmioty rozpoczynające działalność oraz podatnicy, którzy wnieśli do nowo utworzonej spółki wcześniej prowadzone przedsiębiorstwo o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro. W 2026 r. limit ten będzie nadal wynosił 43 000 zł.

  1. Limit dla małego podatnika VAT

Zgodnie z nowymi przepisami, w 2026 roku małym podatnikiem VAT będzie ten przedsiębiorca, którego sprzedaż w 2025 roku – liczona łącznie z podatkiem – nie przekroczyła 8 517 000 zł. W przypadku firm działających jako pośrednicy lub maklerzy limit będzie jeszcze niższy i wyniesie 192 000 zł. Dla porównania, obecnie obowiązujące wartości to odpowiednio 8 569 000 zł oraz 193 000 zł.

Niższe progi oznaczają, że część przedsiębiorców z dniem 1 stycznia 2026 roku automatycznie utraci status małego podatnika VAT. W praktyce pozbawia to możliwości stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczania podatku.

W przypadku rozliczeń kwartalnych w odmiennej sytuacji są tylko podatnicy korzystający z estońskiego CIT. Podatnik rozliczający dochody według estońskiego CIT będzie mógł rozliczać VAT kwartalnie w 2026 r. gdy wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2025 r. kwoty 17 034 000 zł.

  1. Limit przychodów uprawniających do ryczałtu

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma rozliczenia, która z roku na rok zyskuje na popularności. Jest to uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej, w której podatek oblicza się od przychodu, bez możliwości pomniejszania go o koszty uzyskania przychodu. Jest to prostsza forma opodatkowania, ale również tutaj obowiązują limity przychodów, które decydują o tym, kto może z niej korzystać.

W 2026 roku prawo do opodatkowania ryczałtem będzie przysługiwało przedsiębiorcom, którzy w 2025 roku osiągnęli przychody:

  • z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro,
  • wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro.

W przeliczeniu na złotówki w 2026 roku prawo do opodatkowania ryczałtem będzie przysługiwało przedsiębiorcom, którzy w 2025 roku osiągnęli przychody nieprzekraczające 8 517 200 zł.

Co więcej zmienią się również limity dotyczące możliwości korzystania z kwartalnego rozliczenia ryczałtu. Będzie ono przysługiwało podatnikom, których przychody nie przekroczą w 2025 r. równowartości kwoty 200 000 euro, czyli 851 720 zł.

  1. Limit obowiązku prowadzenia pełnej księgowości

Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, księgi rachunkowe muszą prowadzić m.in. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne i partnerskie, a także przedsiębiorstwa w spadku. Decydującym kryterium jest wysokość osiągniętych przychodów w poprzednim roku obrotowym. Limit, którego przekroczenie wymusza na nas obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, to równowartość 2 500 000 euro. W 2026 roku próg ten wyniesie 10 646 500 zł. Oznacza to, że przedsiębiorca, którego przychody w 2025 roku przekroczą tę kwotę, będzie zobowiązany od stycznia następnego roku do prowadzenia pełnej księgowości.

Zmiany limitów na 2026 rok w porównaniu do roku 2025

Rodzaj limitu Limit w 2025 roku w przeliczeniu na złotówki Limit w 2026 roku w przeliczeniu na złotówki
Mały podatnik PIT/CIT 8 569 200 zł 8 517 000 zł
Jednorazowa amortyzacja de minimis 214 000 zł 213 000 zł
Mały podatnik VAT- pośrednicy 193 000 zł 192 000 zł
Mały podatnik VAT- pozostali podatnicy 8 569 200 zł 8 517 000 zł
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 8 569 200 zł 8 517 200 zł
Kwartalne rozliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych 856 920 zł 851 720 zł
Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości 10 711 500 zł 10 645 500 zł

 

Zmiany dla fundacji rodzinnych od 2026 roku

30 września 2025 roku rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o CIT, który wprowadza istotne zmiany w zasadach opodatkowania fundacji rodzinnych. Najbardziej znaczącą nowością jest wprowadzenie tzw. lock-upu na aktywach, czyli trzyletniej blokady na sprzedaż określonych składników majątku wniesionych do fundacji.

Sprzedaż aktywów przez fundację rodzinną
Od 1 stycznia 2026 roku fundacja rodzinna nie będzie mogła zbywać aktywów wniesionych do niej po tej dacie, jeśli od ich przekazania nie upłynęły trzy lata. Blokada obejmie aktywa wniesione nieodpłatnie lub przekazane fundacji przez fundatora, jego rodzinę czy inne podmioty powiązane. Oznacza to, że nieruchomości, akcje czy udziały w spółkach wniesione w 2026 roku będzie można sprzedać bez dodatkowego podatku dopiero po 36 miesiącach, liczonych od końca roku, w którym zostały przekazane.

Jeżeli fundacja zdecyduje się na sprzedaż aktywów przed upływem okresu lock-upu, będzie zobowiązana do zapłaty 19-procentowego podatku dochodowego. Ten podatek będzie jednak można później odliczyć od 15-procentowego CIT, który zostanie pobrany w momencie wypłaty środków do beneficjentów.

Co ważne, blokada nie będzie dotyczyła aktywów nabytych przez fundację rodzinną na zasadach rynkowych, czyli od podmiotów niepowiązanych z fundacją ani fundatorem.

Najem nieruchomości
Przyjęta przez rząd nowelizacja przewiduje również szereg dodatkowych modyfikacji w CIT. Jedna z nich dotyczy doprecyzowania zasad opodatkowania przychodów z najmu, w tym najmu krótkoterminowego. Ministerstwo Finansów zdecydowało się rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza dotyczy najemców prywatnych, którzy wynajmują mieszkanie na własne cele mieszkaniowe. W takim przypadku fundacja rodzinna będzie mogła korzystać ze zwolnienia podatkowego – oznacza to, że najem długoterminowy na cele mieszkaniowe pozostanie neutralny podatkowo.

Inaczej będzie jednak w przypadku wszelkich innych form wykorzystania nieruchomości. Najem krótkoterminowy, świadczenie usług zakwaterowania (np. apartamenty na doby, condohotele), a także wynajem lokali na cele gospodarcze i komercyjne, zostaną objęte 19-procentowym podatkiem CIT. Fundacja zapłaci go już w momencie uzyskania przychodu, jednak później będzie mogła odliczyć go od 15-procentowego CIT pobieranego przy wypłacie świadczeń dla beneficjentów.

Przychody z udziałów w spółkach i funduszach inwestycyjnych
Nowelizacja przewiduje również zmiany dotyczące opodatkowania przychodów z udziału w spółkach niebędących osobami prawnymi oraz z udziału w transparentnych podatkowo funduszach inwestycyjnych, takich jak amerykańskie LLC czy luksemburskie SCS. W ocenie resortu finansów wykorzystywano je dotychczas do unikania opodatkowania.

Od 2026 roku przychody uzyskiwane z udziałów w takich spółkach co do zasady będą podlegały opodatkowaniu. Dochody z tego typu źródeł będą korzystać ze zwolnienia z podatku tylko wtedy, gdy spółki te nie prowadzą działalności gospodarczej, a jedynie pasywnie lokują i zarządzają majątkiem. Zdaniem ustawodawcy takie podmioty pełnią funkcję zbliżoną do samej fundacji rodzinnej, dlatego fundacje nie powinny być obciążone dodatkowym podatkiem.

Podobnie jak w przypadku najmu, fundacja rodzinna będzie mogła odliczyć podatek zapłacony od tych przychodów od CIT pobieranego przy wypłatach na rzecz beneficjentów.

Inne ważne zmiany dla fundacji rodzinnej
Projekt nowelizacji zakłada również kilka dodatkowych regulacji, które mają na celu ograniczenie możliwości optymalizacji podatkowej. Fundacja rodzinna zostanie objęta:

  • przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC) – co ma przeciwdziałać przenoszeniu zysków do rajów podatkowych,
  • przepisami dotyczącymi exit tax, czyli podatku od przeniesienia aktywów za granicę lub zmiany rezydencji podatkowej,
  • szerszym katalogiem tzw. ukrytych zysków. Od 2026 roku będą do niego zaliczane również pożyczki udzielone przez fundację rodzinną beneficjentowi, fundatorowi lub powiązanemu podmiotowi, jeżeli zostały one umorzone, przedawnione lub odpisane jako nieściągalne. Takie pożyczki będą traktowane jako ukryty zysk, a więc będą opodatkowane.

 

Uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i hospitalizowanych noworodków

Uzupełniający urlop macierzyński został wprowadzony ustawą z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1871) i wszedł w życie 19 marca 2025 r.
Z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego mogą skorzystać rodzice dzieci:

  • urodzonych przedwcześnie (przed 37. tygodniem ciąży)
  • z niską masą urodzeniową (≤ 1000 g)
  • hospitalizowanych po porodzie (nawet jeśli urodzone w terminie)
  • adopcyjni i zastępczy – jeśli dziecko wymagało hospitalizacji po przyjęciu

 

Od czego zależy wymiar urlopu?​

  • Urodzenia przed 28. tygodniem ciąży lub masa ≤ 1000 g: przysługuje, wtedy 1 tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, maksymalnie do 15 tygodni po porodzie.
  • Urodzenia między 28. a 37. tygodniem ciąży, masa > 1000 g: przysługuje, wtedy 1 tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji, maksymalnie do 8 tygodni po porodzie.
  • Urodzenia po 37. tygodniu ciąży, jeśli dziecko: przebywało w szpitalu co najmniej 2 dni, pierwszy dzień hospitalizacji przypadał między 5. a 28. dniem po porodzie, przysługuje 1 tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji do 8. tygodnia po porodzie.

 

​WAŻNE!

Niepełne tygodnie zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Ustawa o ochronie sygnalistów

W związku z ustawą o ochronie sygnalistów, firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników muszą wdrożyć wewnętrzne procedury zgłaszania naruszeń (art. 23 ustawy)

Kto może być sygnalistą?

  • pracownik, zleceniobiorca, stażysta, wolontariusz,
  • kandydat do pracy,
  • dostawca, usługodawca, partner handlowy

Sygnalista to każda osoba, która zgłasza nieprawidłowości, naruszenia prawa lub nadużycia w miejscu pracy, instytucji publicznej lub organizacji.​

Kogo dotyczy obowiązek?

  • Podmioty prywatne i publiczne, które zatrudniają ≥ 50 osób (w tym: pracowników, zleceniobiorców, stażystów, jednoosobowe działalności współpracujące).
  • Sektor finansowy – obowiązek wdrożenia niezależnie od liczby zatrudnionych.
  • Samorządy: jednostki organizacyjne gmin/powiatów < 10 000 mieszkańców są zwolnione z obowiązku.

Jakie są wymagania dotyczące pracodawców?
Firmy muszą:

  • Stworzyć regulamin zgłoszeń.
  • Wyznaczyć osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń.
  • Określić sposób zgłaszania (pisemnie, ustnie, elektronicznie).
  • Zabezpieczyć tożsamość sygnalisty.
  • Chronić przed działaniami odwetowymi.
  • Udzielać informacji zwrotnej w terminie (np. 7 dni na potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia).

Jakie mogą być konsekwencje braku wdrożenia procedury?

  • Kary finansowe
  • Odpowiedzialność karna za działania odwetowe
  • Odszkodowania dla sygnalistów