Czasem nie wiadomo co wybrać? Czy ustanowić przedstawicielstwo, pełnomocnictwo czy prokurę? Tymczasem różnica między tymi pojęciami jest jasno określona w Kodeksie Cywilnym.
PRZEDSTAWICIELSTWO
Jest to umocowanie do działań prawnych dokonywanych przez przedstawiciela, które pociągają skutki dla reprezentowanego. Wg art. 97. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania zainteresowanych uznaje się za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Zatem kasjer, doradca klienta w banku nie potrzebuje specjalnego pełnomocnictwa do wykonywania swojej pracy. Natomiast przedstawiciel handlowy działający poza siedzibą firmy już tak.
Jeżeli umocowanie do działania w cudzym imieniu jest określone ustawowo, mamy do czynienia z przedstawicielstwem ustawowym.
Jeżeli umocowanie oparte jest na oświadczeniu reprezentowanego, mamy do czynienia już z pełnomocnictwem.
PEŁNOMOCNICTWO
Pełnomocnictwo ogólne odnosi się do czynności zwykłego zarządu. Pełnomocnictwo szczególne wymaga określenia rodzaju czynności, a jeżeli ustawa tak określa konieczne jest udzielenie pełnomocnictwa osobno dla każdej z czynności. Co jest ważne, pełnomocnictwo ogólne powinno być udzielone na piśmie. Wg Kodeksu Cywilnego pełnomocnictwo można w każdej chwili odwołać. Jeżeli mocodawca chce się zrzec możliwości odwołania powinien to określić w treści pełnomocnictwa. Podobnie jest w przypadku wygaśnięcia umocowania po śmierci mocodawcy. Jeżeli chcemy by pełnomocnictwo było ważne również po śmierci mocodawcy powinniśmy to określić w treści dokumentu.
Co zrobić gdy pełnomocnik przekroczy uprawnienia i zawrze w naszym imieniu umowę?
Jeżeli umowa nie zostanie przez nas potwierdzona w wyznaczonym przez drugą stronę terminie, staje się ona nie ważna. Wówczas pełnomocnik jest zobowiązany do zwrotu wszelkich korzyści jakie uzyskał z danej umowy oraz naprawienia szkód jakie zostały wyrządzone którejkolwiek ze stron.
Ważne jest dopilnowanie formalności przy zakończeniu pełnomocnictwa. Wówczas pełnomocnik powinien zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Jednocześnie może żądać odpisu tego dokumentu, na odpisie powinno zostać oznaczone wygaśnięcie umocowania. Pamiętajcie również, że jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.
Co jeszcze powinno zostać określone w dokumencie:
- czy pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników? Jeżeli to nie wynika z treści umocowania, ustawy lub stosunku prawnego nie ma prawa tego zrobić;
- w przypadku ustanowienia kilku pełnomocników z tym samym zakresem mogą oni działać samodzielnie, chyba, że mocodawca określi inaczej w treści dokumentu;
- pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, chyba, że ustanowimy inaczej w treści umocowania.
PROKURA
To nic innego jak pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do KRS. Koniecznie musi być udzielona na piśmie.
Do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
Możemy udzielić prokury:
- oddzielnie dla każdej z osób,
- łącznej – dla kilka osób równocześnie;
- oddziałowej, która ogranicza umocowanie do spraw oddziału firmy.
Prokura może być w każdym momencie odwołana. Wygasa w momencie wypisu przedsiębiorstwa z rejestru KRS, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji bądź przekształcenia przedsiębiorstwa. Wygasa również w przypadku śmierci prokurenta.
Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także sposób jej wykonywania. Prokurent składa własnoręczny podpis zgodnie ze znajdującym się w aktach rejestrowych wzorem podpisu, wraz z dopiskiem wskazującym na prokurę, chyba że z treści dokumentu wynika, że działa jako prokurent.
